Laatst bijgewerkt: Mei 2025

➜ BIOLOGIE

  • FAMILIE: Scophthalmidae.
  • KENMERKEN: Lateraal afgeplat lichaam met een cirkelvormige omtrek, kleur meestal variërend van grijsachtig tot bruin met donkere vlekken, ogen aan de linkerkant, huid voorzien van benige knobbeltjes.
  • HABITAT: Benthische soort die op zandbodems of grindbanken leeft, van 10 tot 250 m diep. Tarbot leeft in de oostelijke Atlantische Oceaan (van Noorwegen tot Marokko), in de Middellandse en in de Zwarte Zee.
  • VOEDSEL: Voornamelijk vis en in mindere mate schaaldieren en koppotigen.
  • GESLACHTSRIJP: Engels Kanaal, Noordzee en Oostzee: 35 cm (4-5 jaar/vrouwtjes), 25 cm (3 jaar/mannetjes).
  • PAAITIJD: Noordoost-Atlantische Oceaan: mei tot juli.
  • LEEFTIJD: 25 jaar.

➜ VANGST

Tarbot is een soort met een hoge commerciële waarde, die voornamelijk als bijvangst wordt gevangen door visserijen die zich richten op pladijs en tong. Op tarbot wordt voornamelijk met bodemsleepnetten of staande netten gevist, en dat in juni en juli. De netten, die verticaal in het water worden geïnstalleerd, hebben grote mazen, geschikt voor tong, tarbot en baars terwijl kleine vissen erdoorheen zwemmen. De Europese vloot vertegenwoordigt 84% van de wereldwijde aanvoer van tarbot (3.596 ton in 2022). Bijna alle vangsten komen uit het noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan (belangrijkste aanvoerzone voor de Europese markt), voornamelijk uit het Noordzeebestand. België vist voornamelijk op tarbot in de Noordzee en het Oostelijke Engels Kanaal; terwijl Frankrijk voornamelijk vist in het Engels Kanaal en in de Keltische Zee. Tarbot is een belangrijke soort voor de Belgische vloot (218 ton in 2022). Het is één van de duurste vissen op de veiling, waar het bij de eerste verkoop voor ongeveer € 11,5/kg in België en € 22/kg in Frankrijk wordt verkocht.

➜ AQUACULTUUR

Tarbot wordt in bassins op het land gekweekt, gevoed met zeewater. Om een vis op commercieel gewicht te krijgen zijn er 26 à 30 maanden nodig. De productie begon in de jaren ‘70 in Schotland en verspreidde zich vervolgens naar Spanje en Frankrijk. Spanje is nu veruit de leidende Europese producent, verantwoordelijk voor 69% van de Europese productie (in 2022). Het wereldrecord qua productie werd in 2013 opgetekend met 82.526 ton. China, dat in de jaren 2000 begon met het kweken van tarbot, domineert nu de wereldmarkt (83% van de wereldproductie van gekweekte tarbot in 2022). Tarbot is een vleesetende vis. Het voeder in de kweekvijvers bestaat vooral uit vismeel en visolie, geproduceerd uit kleine wilde pelagische vissen.

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN

❚❙ In het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan wordt de tarbotvangst gereguleerd door:
- een minimale vangstgrootte (alleen in de Oostzee)
- een TAC binnen de Noordzee en de Noorse Zee, voor tarbot samen met griet. Wetenschappers pleiten voor een afzonderlijke TAC, omdat gecombineerd beheer een effectieve controle kan verhinderen, wat kan leiden tot overexploitatie van beide soorten. Beheersmaatregelen gericht op de gemengde platvisvisserij hebben eveneens een positieve invloed op de tarbotpopulaties.

❚❙ In de Zwarte Zee is de tarbotvisserij onderworpen aan een TAC. Bovendien mogen EU-vissersvaartuigen niet meer dan 180 dagen per jaar op tarbot vissen en is de visserijactiviteit van 15 april tot 15 juni (paaitijd) volledig verboden. De tarbotvisserij is van groot sociaaleconomisch belang voor alle landen die aan de Zwarte Zee grenzen.

Minimale vangstgrootte binnen de EU:
Oostzee                                                > 30 cm
Zwarte Zee                                           > 45 cm
Frankrijk (NO-Atlantische Oceaan)      > 30 cm
(nationale regelgeving)

Aanlandingsverplichting
In Europa, in kader van de aanlandingsverplichting in de Noordzee, die als doel heeft de terugworp van vangsten in zee te beperken, kan een uitzondering van toepassing zijn op tarbotvangsten in ICES-deelgebied 27.4, door boomkorren waarvan de kuil een maaswijdte heeft van meer dan 80 mm. Deze vrijstelling is gebaseerd op het feit dat tarbot een goede overlevingskans heeft als ze onmiddellijk wordt teruggegooid. Deze vrijstelling wordt voorlopig toegepast tot 31 december 2024.

CONSUMPTIE

Tarbot wordt voornamelijk vers, als geheel, of in filets op de markt gebracht. De delicate smaak van deze vis en zijn zeldzaamheid verklaren de hoge verkoopprijs. Tarbot is een zeer populaire soort in Frankrijk en België. Gekweekte tarbot wordt traditioneel vers en al geheel op de markt gebracht, rond 1,5 tot 2 kg. Frankrijk importeert verse tarbot voornamelijk uit Spanje (gekweekt), Nederland (gevist in de Noordzee) en Denemarken (gevist in de Oostzee). België importeert verse tarbot (328 ton in 2021); de helft hiervan is verse vis uit Nederland en 15% is diepgevroren uit Frankrijk.

We moeten de consumptie van platvissen tijdens de paaiperiode vermijden. In deze periode is hun vlees zacht en moeilijk om e verwerken. Het verlies van materiaal is dus aanzienlijk, wat resulteert in onnodige verspilling en lage economische waarde. Bovendien zijn de geslachtsklieren van vrouwtjes belangrijk in deze periode en vertegenwoordigen ze een aanzienlijk gewicht van de vissen. Dit betekent dat het deel dat eetbaar is duurder zal zijn voor de consument (prijs per kg).

 

 

TE ONTHOUDEN

➜ De wereldproductie van gekweekte tarbot overtreft die van de visserij op de wilde soort.
➜ Het wilde bestand in de Noordzee, evenals dat in Skagerrak en Kattegat, verkeert in goede staat.
➜ De toestand van het tarbotbestand in de Oostzee is niet in detail bekend (bij gebrek aan gegevens).
➜ Het tarbotbestand in de Zwarte Zee is gedegradeerd, maar niet overbevist.
➜ In de Middellandse Zee wordt deze soort niet wetenschappelijk opgevolgd.

AANBEVELINGEN VOOR AANKOOP

WILDE TARBOT

  • Bij voorkeur: bestand uit de Noordzee, Skagerrak en Kattegat.
  • Met mate: Oostzeebestanden, Middellandse Zee bestanden.
  • Bij voorkeur: exemplaren met een grootte > 35 cm, of grote filets van volwassen exemplaren die tijd hebben gehad om zich voort te planten.
  • Te vermijden: Zwarte Zee-bestanden en exemplaren uit de Zee van Marmara en de Zee van Azov (uit voorzorgsprincipe gezien de algemene verslechterde situatie in de Zwarte Zee).
  • Te vermijden: wilde tarbot tijdens de paaiperiode (mei tot juli in de noordoostelijke Atlantische Oceaan).

TARBOT UIT AQUACULTUUR

  • Controleer de productievoorwaarden bij elke aankoop.