Laatst bijgewerkt: december 2024

➜ BIOLOGIE

• FAMILIE: Gadidae
• KENMERKEN: Langwerpig lichaam, zeer kleine baarddraad op de kin (soms niet aanwezig), okerkleurige vlekken op de rug, duidelijk zichtbare gebogen zijlijn.
• HABITAT: Semi-pelagische soort die leeft tussen 100 en 500m diep. Komt voor in noordelijke Stille Oceaan, van Alaska tot het noorden van Japan.
• VOEDSEL: Garnalen, krill, kleine visjes en plankton. Zoals vele andere vissen kan de soort kannibalistisch gedrag vertonen
• GESLACHTSRIJP: 30-38 cm (3-4 jaar) 
• PAAITIJD: Van februari tot juni 
• LEEFTIJD: Tot 30 jaar

Alaskapollak vertoont een pelagisch gedrag tijdens zijn eerste levensjaren en wordt demersaal vanaf hij geslachtsrijp is. In de winter trekt hij naar diepere wateren, terwijl hij in het voorjaar naar ondiep kustwater bij Alaska migreert zich voort te planten.

Deze soort groeit erg snel en heeft een hoge vruchtbaarheid. Vrouwtjes kunnen tot 2 miljoen eieren produceren binnen enkele weken.

De Alaskapollak speelt een belangrijk rol in het ecosysteem van de noordelijke Stille Oceaan, omdat hij een grote voedselbron vormt voor zeehonden en zeeleeuwen.

➜ VANGST

Alaskapollak, ook wel gekend als Alaska koolvis, verplaatst zich in grote scholen dicht bij de bodem waar ze met sleepnetten worden gevangen. Alaskapollak is ’s werelds meest gegeten vissoort. In de jaren tachtig was de productie van Alaskapollak vergelijkbaar met die van Peruaanse ansjovis, die de de grootste vangstvolumes ter wereld kent (6.758.944 ton in 1986). Sindsdien zijn de vangsten van Alaskapollak aanzienlijk gedaald en zijn de afgelopen jaren gestabiliseerd op ongeveer 3 miljoen ton.

De meeste vangsten van Alaskapollak gebeuren in noordwestelijke Stille Oceaan (2.122.947 ton in 2022), vooral in de Beringzee. Meestal wordt de vis direct aan boord ingevroren, waarna deze naar China wordt gebracht voor verdere verwerking, en uiteindelijk te worden geëxporteerd naar de Europese markt. Illegale visserijpraktijken worden regelmatig gemeld in de Beringzee, voornamelijk in Russische wateren.
 

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

❚❙ Bestanden in goede staat (niet-gedegradeerd en niet overbevist)

     • Amerika: Golf van Alaska, oostelijke Beringzee, Aleoeten en Bogoslof Island (FAO-visgebied 67). Het bestand in de oostelijke Beringzee is het belangrijkste met ongeveer 80% van de totale vangsten daar. In de Golf van Alaska identificeert men twee verschillende bestanden, maar voor het beheer worden ze als één beschouwd. Deze bestanden baren geen zorgen en worden duurzaam geëxploiteerd.

     • Japan: Noordoostelijke kust van Honshu en ten oosten van Hokkaido (FAO-visgebied 61). De reproductieve biomassa is dalende, maar ligt nog boven de duurzaamheidsgrens. De exploitatiegrens ligt beneden het maximum aangegeven door MSY (2).

     • Rusland: Bestand van Navarinsky, westen Beringzee - in de zone van de golf van Anadyr (FAO-visgebied 61). De reproductieve biomassa bevindt zich ruim boven de duurzaamheidsdrempel. Het bestand wordt duurzaam geëxploiteerd.

❚❙ Bestand niet gedegradeerd, maar overbevist

     • Rusland: Zee van Okhotsk – belangrijkste stock voor Rusland in termen van vangst (FAO-visgebied 61). De reproductieve biomassa ligt sinds 2009 boven de duurzaamheidsdrempel. De exploitatiegraad is dalende, maar ligt nog steeds iets boven het MSY-niveau (overbevissing).

❚❙ Bestand herstelbaar of reeds in herstel*

     • Japan: ten westen van Hokkaido (FAO-visgebied 61). Gedegradeerde reproductieve biomassa (onder de duurzaamheidsdrempel). Exploitatiegraad onder MSY-niveau. Bestand gedegradeerd en overbevist Rusland: het westen van de Beringzee, ten noorden van het eiland Karaginsky – belangrijke stock voor Rusland in termen van vangst (FAO-visgebied 61). De reproductieve biomassa neemt licht toe, maar bevindt zich nog steeds in kritieke toestand
(zeer dicht bij instorting). De exploitatiegraad is niet goed gekend, maar overbevissing is gesignaleerd in deze zone.

❚❙ Bestand niet geclassificeerd

     • Noord-Korea: Wonsan Bay (FAO-visgebied 61). Er zijn weinig gegevens bekend over deze bestanden, maar de beschikbare informatie wijst op een lage reproductieve biomassa als gevolg van ernstige overbevissing in de jaren 1975-1997.

Bronnen: Verenigde Staten: NOAA 2020-2021; Noord-Korea: Nationaal Instituut voor Onderzoek en Ontwikkeling van de Visserij 2015; Japan: Hokkaido City Fisheries Research Institute 2018; Rusland: Federal Fisheries Agency 2020-2021

➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN

Het beheer van de Alaskapollakbestanden valt onder de verantwoordelijkheid van nationale administraties (Verenigde Staten, Japan, Rusland en Korea). Het Verdrag voor de instandhouding en het beheer van de Alaskapollak in de  centrale Beringzee werd op 16 juni 1994 ondertekend door China, Japan, Zuid-Korea, Polen, Rusland en de Verenigde Staten. Deze was vooral belangrijk voor het beheer van overlappende bestanden in de Donut Hole (gebied op volle zee omringd door exclusieve economische zones van de VS en Rusland).

❚❙ Amerikaanse bestanden: Beheermaatregelen voor deze bestanden zijn ingevoerd door de North Pacific Fisheries Management Council via een beheerplan dat in 1982 is ontwikkeld voor de oostelijke Beringzee en de Aleoeten, en in 1978 voor de Golf van Alaska. Dit beheerplan wordt sindsdien regelmatig geactualiseerd en omvat TAC's (1), maatregelen rond vergunningen, beperkingen van het aantal vissers, tijdelijke beperkingen, gesloten gebieden, vangstmeldingsverplichtingen, regels over toegestane vistuig en bijvangsten, en controles uitgevoerd door waarnemers. Daarnaast zijn er specifieke regels ingevoerd om de concurrentie te verminderen tussen de vistrawlers en de zeeleeuwen in de regio. Deze bedreigde zeezoogdieren voeden zich vooral met de Alaskapollak. Sinds 2011 werden ook nieuwe maatregelen genomen om de bijvangst van wilde Pacifische zalm te verminderen.

❚❙ Russische bestanden: Beheermaatregelen voor deze bestanden omvatten periodes van sluiting van visgebieden, TAC’s en een minimumvangstmaat (35 cm).

❚❙ Japanse bestanden: Voor deze bestanden werd een meerjarige beheerstrategie ingevoerd, met inbegrip van TAC’s en regelmatige beoordelingen van de paaibiomassa.

❚❙ Koreaanse bestanden: Er zijn weinig gegevens bekend over de beheermaatregelen voor deze bestanden.

TAC’S EN WETENSCHAPPELIJK ADVIES
In 2022 werd bij het opstellen van de TAC’s voor de Amerikaanse en Russische bestanden in de Zee van Okhotsk de wetenschappelijke advieven gevolgd. Informatie is niet beschikbaar voor Japanse, Koreaanse en de overige Russische bestanden. Gegevens voor 2023 zijn niet beschikbaar.

Op 11 september 2015 tekenden Rusland en de Verenigde Staten een samenwerkingsovereenkomst ter bestrijding van illegale en ongereglementeerde visserij in de Beringzee.

CONSUMPTIE 

In Europa wordt Alaskapollak op de markt gebracht onder de vorm van filets: vers, diepgevroren, naturel, gepaneerd of in bereide gerechten. In Frankrijk bedraagt de consumptie ongeveer 2 kg per persoon per jaar (gewicht voor verwerking). Frankrijk importeert voornamelijk diepgevroren filets uit China, Duitsland en de Verenigde Staten.

In 2021 importeerde België in totaal 7423 ton Alaskapollak, waarbij het grootste deel afkomstig was uit Nederland (3365 ton). Vervolgens exporteerde België, na verwerking, zelf weer een hoeveelheid van 3508 ton. In 2021 consumeerden Belgische huishoudens in totaal 471 ton Alaskapollak, wat overeenkomt met een individuele jaarlijkse  consumptie van 42 gram per persoon.

ECOLABELS

• MSC • 11 visserijen zijn gecertificeerd. Ze opereren in de Beringzee, de Aleoeten, de Golf van Alaska en de Zee van Okhotsk.
• PROGRAMME ALASKA RFM • De Alaskapollak visserij (Alaska Pollock Fishery Client Group) is sinds 2011 gecertificeerd.

Grote volumes van Alaskapollak komen in Europa op de markt onder de vorm van filets, fishsticks of surimi met het MSC-ecolabel en/of RFM.

 

(1) Totaal toegestane vangst
(2) Maximale duurzame opbrengst (MSY – Maximal Sustainable Yield)
* Bestand waarvan het exploitatieniveau onder het MSY-niveau ligt, wat herstel mogelijk moet maken tenzij andere factoren buiten de visserij (milieuvervuiling, klimaatverandering, enz.) het herstel in gevaar zouden brengen.

 

TE ONTHOUDEN

➜ Met ongeveer 3 miljoen ton aan jaarlijkse aanvoer, staat Alaskapollak wereldwijd op
de eerste plaats van meest door de mens geconsumeerde vis.

➜ De bestanden van de Verenigde Staten, het Japanse bestand (voor de noordoostkust van Honshu en ten oosten van Hokkaido), evenals het Navarinsky-bestand en die in de westelijke Beringzee (in de Golf van Anadyr) worden duurzaam bevist.

➜ Het Japanse bestand ten westen van Hokkaido daarentegen heeft een aangetaste reproductieve biomassa.

➜ Het Russische bestand in de Zee van Okhotsk is licht overbevist.

➜ Het Russische bestand in het westen van de Beringzee (ten noorden van het eiland Karaginsky) bevindt zich in een kritieke toestand.

➜ De biomassa van van de Noord-Koreaanse bestanden lijkt niet in goede staat te verkeren.

➜ Alaskapollak is redelijk goed bestand tegen visserijdruk, dankzij zijn biologische kenmerken: vroege volwassenheid en hoge vruchtbaarheid.

AANBEVELINGEN VOOR AANKOOP

• Bij voorkeur: Amerikaanse bestanden

• Met mate: Russisch bestand uit de Zee van Okhotsk (biomassa in goede staat maar licht overbevist), Japanse  bestanden (vooral van de noordoost kust van Honshu en het oosten van Hokkaido)

• Voor diepvriesproducten is het moeilijk om de maat bij geslachtsrijpheid (38 cm) te controleren; check deze parameter samen met uw leverancier.

• Te vermijden: Koreaanse bestanden, Japanse bestanden (ten westen van Hokkaido), Russische bestanden uit de Beringzee (inclusief het Navarinsky-bestand dat naar schatting in goede staat verkeert, maar de herkomst is moeilijk te onderscheiden van het bestand uit het noorden van het eiland Araginsk dat op instorten staat).