Laatst bijgewerkt: Mei 2025

➜ BIOLOGIE

• FAMILIE: Gadidae.
• KENMERKEN: Lichaam ovaal en zijdelings afgeplat, prominente bovenkaak, ontwikkelde kinbaard, zwarte vlek aan de basis van de borstvinnen.
• HABITAT: Demersale soort die leeft vanaf de kust tot 300 m diepte in de Noordoost-Atlantische Oceaan (van Zuid-Noorwegen tot Marokko) en in de westelijke Middellandse Zee. Jonge exemplaren komen ook voor in estuaria.
• VOEDSEL: Inktvis, schaaldieren, kleine vissen en wormen.
• GESLACHTSRIJP: 25 cm (tegen het einde van het eerste levensjaar).
• PAAITIJD: Vanaf maart tot april.
• LEEFTIJD: 4 jaar.

ANDERE SOORTEN

DWERGBOLK
(Trisopterus minutus) komt eveneens in de N-Atlantische Oceaan voor.

KEVER
(Trisopterus esmarkii). Eveneens in de N-Atlantische Oceaan.

➜ VANGST

Op steenbolk wordt vooral in de buurt van rotsachtige gebieden gevist en dit met bodemsleepnetten. De Europese vloot vertegenwoordigt ongeveer 83% van de wereldwijde aanvoer (6.588 ton in 2022) en het merendeel van de aanvoer komt uit de noordoostelijke Atlantische Oceaan (6.550 ton in 2022). Frankrijk is 's werelds grootste visserijland op steenbolk, gevolgd door Portugal en Spanje. De Franse aanvoer van steenbolk is al 10 jaar stabiel en schommelt rond de 3.500 ton per jaar. Ze is voornamelijk geconcentreerd in de havens van het oostelijke deel van het Engels Kanaal, van Cherbourg tot Boulogne. Op deze soort wordt ook gevist in de Golf van Biskaje en in de Keltische Zee. In 2022 heeft België ongeveer 242 ton steenbolk aangevoerd. Een subsoort van de steenbolk, de kever (Trisopterus esmarkii), wordt in het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan voornamelijk door Noorse en Deense vissers gevangen. Deze vis wordt verwerkt tot vismeel en visolie, bestemd voor veevoeder en aquacultuur. Een derde subsoort, de dwergbolk (Trisopterus minutus), wordt niet commercieel verhandeld. Wanneer deze wordt opgevist, wordt ze terug in zee gegooid.

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

Net als 20% van de Franse aanvoer, is de steenbolk één van de soorten waarvan de bestanden slecht gekend zijn omdat ze niet wetenschappelijk worden gecontroleerd. Er is dus onzekerheid over de duurzaamheid van zijn exploitatie.

➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN

De steenbolk is niet onderworpen aan beschermingsregelgevingen. Er is noch een TAC, noch een minimum vangstgrootte op Europees niveau vastgesteld. Steenbolk valt dus niet onder de aanlandingsplicht in Europa en vissers kunnen deze soort ook blijven teruggooien in zee. Volgens de Belgische wetgeving mogen recreatieve vissers alleen exemplaren van minimaal 20 cm aanlanden.

CONSUMPTIE 

De steenbolk, weinig bekend bij de consument, heeft fijn maar zeer kwetsbaar vlees. Eenmaal gevangen verliest de vis snel alle smaakkwaliteiten. Daarom wordt ze voornamelijk verhandeld op markten aan de kust en is ze zeldzamer in het binnenland. De steenbolk wordt verkocht als filet, meestal zonder vel. Je zal het zelden vinden als bevroren filet. In de afgelopen jaren heeft een betere waardering van deze soort ervoor gezorgd dat het percentage onverkochte producten verlaagde van 13,5% in 2009 naar 0,1% in 2021 in Frankrijk. In België van 33% (2010) naar 0,3% (2015). De steenbolk blijft een van de meest teruggegooide soorten.