Overslaan en naar de inhoud gaan

Laatst bijgewerkt: december 2018

 

Zeebrasems zijn hermafrodiete vissen, zoals ongeveer 10 % van alle vissoorten. Ze veranderen van geslacht in de loop van hun leven. Zo worden zeekarpers als vrouwtjes geboren, om vanaf een bepaalde grootte of leeftijd te transformeren naar mannetjes. Bij de rode zeebrasem en de goudbrasem is de verandering omgekeerd: mannetjes worden op latere leeftijd vrouwtjes. Omwille van dit biologische kenmerk zijn deze soorten zeer gevoelig voor wijzigingen in de leeftijdsverdeling in de populatie, bv. veroorzaakt door de visserij. Voor het behoud van deze soorten is het essentieel om de diverse lengte- of leeftijdsklassen in de stock te behouden en zo dus ook het evenwicht tussen beide geslachten.

 

Verschillende soorten zeebrasem worden verhandeld op de Belgische, Franse en Zwitserse markt. In tegenstelling tot de Fransen, voeren Belgische vissers deze soorten niet aan. Wel worden verschillende soorten zeebrasems op de Belgische markt ingevoerd. De bekendste en meest voorkomende zijn:


zeekarper (Spondyliosoma cantharus) komt voor van het noorden van Schotland tot Senegal;
goudbrasem (Sparus aurata) is aanwezig in de Middellandse Zee en in de Atlantische Oceaan. Het is de enige soort zeebrasem die kan gekweekt worden. Het grootste deel van de productie komt uit kweek;
rode zeebrasem (Pagellus bogaraveo) zwemt in de wateren van de Atlantische Oceaan, van het noorden van Schotland tot Mauritanië, en de Middellandse Zee;
tandbrasem (Dentex dentex) komt uit de Middellandse Zee en de Atlantische Oceaan;
bokvis (Boops boops) leeft in de Middellandse Zee en in de oostelijke Atlantische Oceaan (van Noorwegen tot Angola);
witte ringbrasem (Diplodus sargus) komt veel voor in de Middellandse Zee;
zadelzeebrasem (Oblada melanura) leeft in de Middellandse Zee;
gestreepte bokvis (Sarpa salpa) heeft eveneens de Middellandse Zee als leefgebied.

Spaanse zeebrasem (Pagellus acarne) leeft in de Oost-Atlantische Oceaan, van aan de Golf van Biskaje tot aan de Canarische eilanden en Madreira, en in de Middellandse Zee, maar kan aanwezig zijn rond de Britse eilanden en in de Noordzee.

 

  

                      Zeekarper                                        Rode zeebrasem

 

 

Wildgevangen zeekarper Spondyliosoma cantharus kan wel eens periodiek op onze markt aanwezig zijn. Deze vissen hebben geen vlekken, maar zijn egaal blauwgrijs of hebben zwakke overlangse strepen. Ze worden geslachtsrijp tijdens hun tweede levensjaar wanneer ze 20 cm meten. Ze zijn hermafrodiet en ontwikkelen zich als vrouwtje. Als ze 8 jaar oud zijn vormen ze zich om tot het mannelijke geslacht. In het Engels Kanaal en de Noordzee zijn ze op dat moment 25 cm groot, in de Golf van Biskaje 40 cm. De soort leeft opmerkelijk lang (17 jaar) en groeit traag.

 

 

Geen specifieke beheerplannen

Zeebrasems worden vaak samen met andere soorten gevangen in gemengde visserijen. Ze vallen niet onder specifieke beheerplannen. De kleinschalige beroepsvisserij in de Middellandse Zee – waar vissers samen werken in vissersverenigingen, de zogenaamde ‘prud’homies’ – houden wel rekening met specifieke reglementering.

De toestand van de meeste bestanden is moeilijk in te schatten. Enkel zeekarper, goudbrasem en rode zeebrasem kregen wat aandacht door de wetenschap.


Zeekarpers worden relatief veel opgevist door Franse kanaalvissers. De soort – met zacht vlees – verwerft stilaan wat meer bekendheid bij de consument, waardoor steeds minder van de aangevoerde vis tot visvoer vermalen moet worden omdat de minimumprijs niet wordt gehaald in de vismijn.
• Er zijn aanwijzingen dat de populaties van goudbrasem in de Atlantische kustwateren van West-Europa aan het toenemen zijn. In de Middellandse Zee is de minimum instandhoudingsreferentiegrootte vastgelegd op 20 cm.
• De bestanden van rode zeebrasem zijn uitgeput in de ICES-zones 6, 7, 8 (West-Schotland, Keltische Zee en Golf van Biskaje) en sinds 2005 ook dalende ter hoogte van de Azoren (zone 10). In ICES-zone 9 (Portugese wateren) is de stock lichtjes aan het herstellen, maar nog steeds fragiel.
• De bestanden de andere zeebrasemsoorten in de Middellandse Zee worden ten volle bevist.

 

In 2016 importeerde België 2 250 ton zeebrasems, waarvan 85% (gekweekte) goudbrasem. Deze zijn voornamelijk afkomstig uit Turkije.

 

 

Vers in zijn geheel

De Europese zeebrasems worden hoofdzakelijk in hun geheel (vers) verhandeld. Filets met vel zie je maar heel zelden op de detailmarkt. Op de gekweekte goudbrasem (Sparus aurata) na, worden deze soorten maar weinig internationaal verhandeld. Heel uitzonderlijk worden ook Afrikaanse zeebrasemsoorten verkocht op de Europese markt.

 

Wildgevangen zeekarper of zwarte zeebrasem (Spondyliosoma cantharus) kan wel eens periodiek op de markt aanwezig zijn. Deze vissen hebben geen vlekken, maar zijn egaal blauwgrijs of hebben zwakke overlangse strepen. Ze worden geslachtsrijp tijdens hun tweede levensjaar wanneer ze 20 cm meten. Ze zijn hermafrodiet. Eerst ontwikkelen ze zich als vrouwtje. Als ze 8 jaar oud zijn vormen ze zich om tot het mannelijke geslacht. In het Engels Kanaal en de Noordzee zijn ze op dat moment 25 cm groot, in de Golf van Biskaje 40 cm. De soort leeft opmerkelijk lang (17 jaar) en groeit traag.

 

 

 

TE ONTHOUDEN

  • De toestand van de zeebrasembestanden verschilt van soort tot soort. Ze worden ten volle bevist of overbevist.
  • Vermijd rode zeebrasem. De soort wordt bijna overal in zijn verspreidingsgebied overbevist.
  • Geef de voorkeur aan zeekarper of goudbrasem, ongeacht hun herkomst.
  • De meeste goudbrasems komen uit aquacultuur. Het is de enige soort zeebrasem die kan gekweekt worden. Vraag altijd wel extra informatie over de specifieke kweekomstandigheden en geef de voorkeur aan bio-gelabelde producten.

WEETJES

Goudmakreel - Coryphaena hippurus

Goudmakreel is een tropische en subtropische soort die ook voorkomt in de Middellandse Zee. Hij wordt in het Frans ‘dorade coryphène’ genoemd en daarom door sommigen verward met de familie van de zeebrasems die in het Frans 'dorade' of 'daurade'  genoemd worden.  ... [Lees meer]

 

Goudmakreel